Na słowo „lider” od razu w naszej głowie pojawi się pewnie obraz białego mężczyzny, pochodzącego z anglosaskiej kultury, który dowodzi organizacją i znajduje się w samym jej centrum.
Najwyższy czas zmienić tę konotację i postawić na liderów i liderki, których można opisać tak: słuchają, angażują innych, mają różne doświadczenia, polegają na sile grupy, są empatyczni i pozwalają na porażki. Przywództwa można się nauczyć, a kobiety, co pokazują liczne badania, są statystycznie lepsze w każdej z wymienionych cech.
Katarzyna Jezierska, CMO & Board Member w WeNet Group SA oraz Anita Rogalska, Global Leadership Development Director w Philip Morris International opowiadają o kompetencjach, które warto rozwijać, aby osiągać sukcesy w biznesie.
Czego oczekujemy od liderów i liderek?
Świat, w którym żyjemy, zmienia się w zawrotnym tempie. Dlatego nikogo nie powinno dziwić, że wizja i oczekiwania wobec dobrego przywództwa również uległy transformacji. Mimo to, najnowsze badania, udostępniane przez firmę Gartner, wskazują, że same fundamenty bycia dobrym liderem lub liderką pozostają niezmienne.
Do ich zadań należy tworzenie strategii, wyznaczanie kierunków, motywowanie i efektywna komunikacja. Stawiamy czoło kryzysom – pandemii, wojnie czy zmianom klimatycznym, dlatego niektóre z tych kompetencji schodzą na drugi plan, a w gruncie rzeczy powinny być wzmacniane. Tym bardziej kluczowa jest rola przywódców, którzy potrafią umiejętnie zarządzać kompleksowością, nadawać sens i zarządzać paradoksami. Oznacza to więc, że ciągle musimy uczyć się nowych kompetencji, aby nadążyć nad zmianami i jak najbardziej efektywnie na nie odpowiadać.
Model przywództwa Michigan podkreśla dwa obszary naturalnych sprzeczności, które są we wszystkich organizacjach, zespołach i jednostkach:
#1. potrzeba dbania o współpracę, harmonię i pozytywne relacje (żółta część) z jednej strony, a z drugiej strony – potrzeba osiągania celów czy zdrowej konkurencji (niebieska część);
#2. wymóg osiągania stabilizacji, ustalania mechanizmów kontroli, wprowadzania dyscypliny (czerwona część), a jednocześnie położenie nacisku na rozwijanie nieograniczonej innowacji, zmiany i stałego uczenia się (zielona część).
4 kluczowe kompetencje współczesnych liderów
Dobrego lidera czy liderkę można poznać po tym, że potrafi nawigować pomiędzy tymi sprzecznościami – tu pomagają odpowiednie kompetencje.
#1. Analiza sytuacji i umiejętność rozwiązywania problemów
To lider lub liderka odpowiada za rezultaty: analizuje sytuację, podejmuje decyzje, rozwiązuje problemy. Narzędziem, które nam w tym pomoże, jest tzw. business case „na serwetce”. Kiedy zastanawiamy się, w jaki projekt zainwestować, sprawdzić jego opłacalność, ustalić cenę lub grupę klientów, wystarczy rozpisać sobie projekt na cztery etapy:
Etap I: definicja wyzwania.
Etap II: analiza dostępnych danych.
Etap III: wcześniejsze doświadczenia lub opinia ekspertów (zebranie różnych perspektyw).
Etap IV: suma wrażliwości modelu (analiza różnicy opłacalności biznesu ze względu na różne perspektywy).
Business case „na serwetce” to szybkie, proste i bezstresowe narzędzie, które pozwoli zrobić krok do przodu i podjąć decyzję. Warto pamiętać, że jeśli ma się duże wątpliwości, to zawsze można przeprowadzić pilotaż na małą skalę, zgodnie z podejściem Design Thinking: prototyp, implementacja, analiza, nauka na błędach, wprowadzenie poprawek.
#2. Inteligencja społeczna
W skład inteligencji społecznej wchodzą następujące obszary:
- empatia i umiejętności wczucia się w potrzeby zespołu, klientów, partnerów;
- dostosowanie stylów komunikacji do osoby, z którą rozmawiamy, aby jak najbardziej efektywnie się komunikować;
- umiejętność współpracy w różnorodnych zespołach;
- inspirowanie i angażowanie innych;
- udzielanie informacji zwrotnej, w sposób, który będzie pomocny dla drugiej osoby.
Współpraca
Obecnie świat idzie w kierunku, w którym liderzy szukają rozwiązań, aby nie tylko konkurować, ale także współpracować. Dobrym przykładem jest Fundacja Polska Bezgotówkowa, która zrzeszyła wszystkie podmioty rynku płatniczego w Polsce, pracując na rzecz rozwoju nowoczesnych, elektronicznych form płatności. To pozwoliło na współpracę m.in. dwóch firm: Visa i Mastercard. Ten przykład pokazuje, że liderzy, a w szczególności liderki, bo okazuje się, że kobiety są bardzo dobre w tzw. coopetition, mogą znaleźć więcej sojuszników i w ten sposób powiększyć swój obszar wpływu.
Intencja kontra wpływ
Bardzo często wydaje się nam, że jak coś komuś komunikujemy, to wiadomo, że mamy dobre intencje. Natomiast, nie zawsze jesteśmy świadomi, że po drodze są np. nasze filtry poznawcze oraz filtry poznawcze drugiej osoby, które wpływają na to, jak ta osoba nas odbierze. Nawet idąc z najlepszą intencją, a nie obserwując uważnie filtrów, możemy się gdzieś zagubić.
#3. Rezyliencja
Rezyliencja oznacza umiejętność zarządzania własną energią i podnoszenia się z trudnych sytuacji, porażek, dostosowywania się, radzenie sobie ze zmianą. Bardzo często zdarza się, że koncepcja work-life balance sprowadzona jest do zarządzania czasem i czystej matematyki. Należy policzyć, ile czasu poświęca się na pracę, a ile zostaje ciągu dnia na życie prywatne.
Jednak to nie matematyka jest kluczem. Jest nim zarządzanie energią. Oprah Winfrey zawsze podkreśla: „Pasja to energia. Warto poczuć moc dzięki koncentracji na tym, co inspiruje”. Kluczem jest to, czy ma się energię w życiu, żeby robić te rzeczy, które chce się osiągać – zarówno zawodowe, jak i prywatne.
Zarządzanie energią to kluczowa umiejętność każdego lidera i liderki, bo potem na tej energii się pracuje. Warto o niej myśleć na różnych poziomach: fizycznym, emocjonalnym, umysłowym, duchowym. Zachęcamy do zmierzenia poziomu energii, wypełniając ankietę, a następnie zadbania o obszar, którego nam brakuje i skrupulatnego planowania każdego z nich.
#4. Stały rozwój
Lider czy liderka nie stoi w miejscu. Żyjemy w takich czasach, że zawsze musimy myśleć o rozwoju – własnym, ale także naszego zespołu i organizacji. Dlatego tak ważne jest nauczenie się współpracy ze sztuczną inteligencja, która powinna stać się pomocnikiem w naszej pracy. Warto nauczyć się podstawowych umiejętności, aby korzystać z AI dla rozwoju. Większość liderów uważa bowiem, że uczenie się i bycie otwartym to dwie najważniejsze kompetencje.
Trzymaj się następującego planu:
1. Wybierz kompetencję, którą chcesz rozwijać
2. Zastanów się, jak może pomóc ci osiągnąć cel?
3. Jakie pomysły chcesz wdrożyć?
4. Czego potrzebujesz?
5. Kiedy zaczniesz?
6. Jak będziesz oceniać postępy?
7. Z kim podzielisz się zdobytą wiedzą?
