Wiele osób zastanawia się nad podjęciem pracy w innej branży lub nowym zawodzie. Niektórzy rozważają nawet rezygnację z pracy etatowej i założenie własnej działalności gospodarczej. Ale jak to zrobić mając niewielkie doświadczenie w nowym zawodzie czy prowadzeniu własnej firmy?
Osoby, które myślą o takiej zmianie podświadomie czują, że nie są do końca szczęśliwe w obecnym miejscu i nie wykorzystują swojego potencjału w pełni, ale obawiają się ryzyka związanego ze zmianą kariery czy założeniem firmy. Obecne zajęcie nie przynosi im satysfakcji, ale bądź co bądź znają na wylot to, co robią, a na koniec miesiąca otrzymują pensję. Prawda jest taka, że wiele osób kończy snucie planów związanych z przekwalifikowaniem na zestawieniu obecnych zarobków z początkową pensją w nowej branży czy specjalizacji. Czasami jednak ludzie czy to zmuszeni przez sytuację, czy z własnej woli postanawiają spróbować czegoś nowego.
Jeśli czujesz, że twoje miejsce jest gdzie indziej, to czemu już teraz nie zweryfikować swojego pomysłu na życie i dobrze się przygotować na tę wielką podróż?
Od czego zacząć? Proponuję najpierw odpowiedzieć sobie na pytania:
- Czego ja tak naprawdę chcę?
- Co jest dla mnie ważne?
Jak już będziemy wiedzieć, czego szukamy i uwierzymy, że pozytywna zmiana jest możliwa, pozostanie tylko opracować plan zmiany zawodu czy przygotować biznesplan, jeśli rozważamy założenie własnej firmy.
Powiązane kursy:
Wartości
Nasze wartości, czyli to, czym kierujemy się w życiu i to, co jest dla nas ważne, zmieniają się z upływem czasu i doświadczeń życiowych. Nie ma się więc co dziwić, że po 20 czy 30 latach pracy nasz punkt widzenia zmienił się, a pragnienie zmiany rodzaju pracy jest coraz silniejsze. Warto się zastanowić czy nie wspinamy się przypadkiem po niewłaściwej drabinie… tracąc lata, możliwości i talenty.
Znając swoje podstawowe wartości w życiu i w pracy, będziemy mieć potwierdzenie, co jest dla nas naprawdę ważne – osiągnięcia, stabilizacja, różnorodność, spokój, pieniądze, tworzenie, wpływy, wyróżnienia itp. Jest kilka dobrych narzędzi i sposobów służących do wyłonienia podstawowych wartości w życiu osobistym i zawodowym. Wartości ukażą nam, czego rzeczywiście szukamy, a także posłużą do zweryfikowania pomysłu na karierę czy biznes. Na przykład, jeśli ktoś ma potrzebę ekspresji i tworzenia, przejście do innej korporacji na to samo stanowisko logistyczne może niewiele zmienić na dłuższą metę.
Sesja coachingowa GROW
Wartości wytyczą kierunek, ale potrzebny jest też skuteczny plan na zmianę zawodu, branży czy uruchomienie przedsięwzięcia. Jednym ze sposobów na przeanalizowanie swojej obecnej sytuacji i zaplanowanie kolejnych kroków jest posłużenie się modelem GROW (ang. Goal, Reality, Options, Way Forward), który jest używany przez profesjonalnych trenerów podczas sesji coachingowych. Model GROW pomaga w kompleksowym przeanalizowaniu sytuacji i opracowaniu planu działania.
#1. Cel (Goal)
Jak się do tego zabrać? Zaczynamy od ustalenia celu. Jak wiemy, cele powinny być jasne, mierzalne, sformułowane pozytywnie i najlepiej w czasie teraźniejszym.
Na przykład:
1 września 2022 r. zaczynam pracę na stanowisku IT Project Manager w renomowanej firmie (można wpisać nazwę firmy, jeśli mamy konkretną firmę na celowniku) z pensją 20 tys. Złotych brutto.
Warunkiem uruchomienia firmy jest pozyskanie pierwszego klienta w przeciągu najbliższych trzech miesięcy. Daje sobie kwartał na podpisanie umowy na kwotę min. 20 tys. zł z marżą 30%.
Koniecznie cel trzeba zapisać na kartce, w kalendarzu lub komputerze i regularnie go odczytywać. Wiele osób doskonale wie, czego nie chce i tak właśnie formułuje cele. Niestety takie luźne, negatywne i mgliste stwierdzenia, jak np. „nie chcę dłużej być już trybikiem w korporacji”, „nie chcę już dłużej pracować na tym stanowisku / w tej firmie” przekreślają szanse powodzenia już na początku.
Proponuję więc zacząć od pytania: „Czego ja tak naprawdę chcę?”, a następnie zdefiniować atrakcyjny, ale też możliwy do realizacji cel w wyznaczonym czasie.
#2. Rzeczywistość (Reality)
Na tym etapie analizujemy obecną sytuację. Nie tylko musimy wiedzieć, dokąd zmierzamy, ale też dokładnie określić, gdzie się znajdujemy, aby wytyczyć drogę, jaką przyjdzie nam pokonać.
Jednym z pierwszych pytań, które warto sobie zadać, jest:
- Co robię obecnie w kierunku przekwalifikowania się (ew. założenia własnej firmy)?
Warto też zrobić swoisty remanent i zastanowić się nad naszymi atutami, czyli tym, w czym jesteśmy dobrzy oraz wyłonić uniwersalne umiejętności (ang. transferable skills).
- Jakie umiejętności będę mógł wykorzystać w nowym zawodzie (ew. mojej firmie)?
- Jakimi atutami dysponuję?
Jeśli nic nie przychodzi nam do głowy, można skorzystać z testów predyspozycji zawodowej (ang. assesments tests). Popularnymi testami w organizacjach są MBTI (Myers-Briggs Type Indicator), MAPP (Motivational Appraisal of Personal Potential) i StrengtsFinder (Gallup Strengths Center).
Oceniając bieżącą sytuację dobrze się również zastanowić nad tym, co nam odpowiada w naszym obecnym zawodzie, zadając sobie pytanie:
- Co chcę przenieść do nowej rzeczywistości?
- Jakie elementy mojej pracy odpowiadają mi?
Optymiści mają tendencję do patrzenia w przyszłość przez różowe okulary i wyobrażania nowej pracy w samych superlatywach. I dobrze, bo z jednej strony to motywuje do działania, ale z drugiej nie zapominajmy, że zmiana zawodu to poważna decyzja i należy mieć wyważone spojrzenie na to, jak się sprawy mają i do czego tak naprawdę dążymy. Warto się zastanowić, czy te nowe wyzwania zawodowe będą uwzględniały elementy, które teraz cenimy. Jeśli ich nie będzie, to co wtedy?
#3. Opcje (Options)
W każdej sytuacji życiowej mamy wybór. Niekiedy jest wiele dróg dojścia do upragnionego celu. Na tym etapie pobudzamy umysł do przedstawienia wszystkich możliwości. Przy właściwym przerobieniu tego etapu będziemy zaskoczeni z ilości i jakości opcji, jakie stoją przed nami. Dajmy się ponieść. Nie oceniajmy i nie analizujmy każdej opcji – na ewaluacje przyjdzie czas w kolejnym etapie. Często zmiana pracy wiąże się ze zdobyciem nowych kwalifikacji i umiejętności. Warto zadać sobie pytanie o wymagane szkolenia i certyfikaty, a także rozplanować zdobywanie dodatkowej wiedzy w czasie.
- Jakie kursy, szkolenia, certyfikaty są potrzebne na stanowisko, o które się ubiegam?
- Na jakie szkolenia już teraz mogę się zapisać?
- Kiedy będę gotów do przystąpienia do egzaminu certyfikacyjnego wymaganego w nowej pracy?
- Kto może mi w tym pomóc?
Być może jedną z opcji zbliżenia się do nowej branży jest praca na zlecenie po godzinach lub w weekendy, która pozwoliłaby spróbować swoich sił i utwierdzić się w decyzji.
Planowanie jest szczególnie ważne przy zakładaniu firmy. Kwestie finansowania, rozpoznania rynku czy pozwoleń adresujemy w pierwszej kolejności. Co więcej, bez przekonujących odpowiedzi na te pytania nasza gotowość do uruchomienia firmy stoi pod znakiem zapytania, a ryzyko upadku firmy jest olbrzymie.
- Jakie pozwolenia muszę zdobyć, aby wystartować z własną firmą?
- Jaki kapitał muszę zgromadzić na pierwszy okres działalności?
- Kto może sfinansować moje przedsięwzięcie?
- Kto będzie moim wspólnikiem?
- Jak duży jest rynek na moje usługi/produkty?
- W jakim czasie mogę pozyskać pierwszego klienta?
Jedną z opcji przetestowania swojego pomysłu na biznes jest próba sprzedaży i dostarczania usługi/produktu nie rezygnując z etatu, o ile jest taka możliwość.
Na etapie opcji warto i trzeba szczerze porozmawiać o potencjalnych przeszkodach i zagrożeniach. Dobry plan to taki, który przygotuje nas na wiele różnych ewentualności. Warto więc zadać sobie trochę trudu i zastanowić się nad sposobami wyeliminowania barier i ryzyk, które mogą się pojawić trakcie realizacji planu.
#4. Plan działania (Way Forward)
Na tym etapie tworzymy plan działania, uwzględniając cel, właściwą ocenę sytuacji i opcje. Możemy w tym momencie pokusić się o rozplanowanie całej drogi lub kilku pierwszych kroków.
- Która opcja przybliży mnie skuteczniej do celu?
- Jaki będzie pierwszy krok?
- Skąd będę wiedzieć, że cel został osiągnięty?
Dobry plan to taki, który przygotuje nas na różne ewentualności, ale jak wiemy, nie wszystko da się przewidzieć. W związku z tym warto wiedzieć, jaką mamy determinację czy entuzjazm i jak bardzo czujemy się na siłach, żeby przeć do przodu mimo przeszkód. Jeśli jesteśmy zdeterminowani na osiągnięcie celu, osiągniemy go. Przychodzi na myśl powiedzenie: „Dla chcącego, nic trudnego” lub „Where there’s a will, there’s a way”.
Badanie rynku i nawiązanie kontaktów
Świadomość własnej wartości, jasność i atrakcyjność celów oraz dobre CV czy biznesplan to połowa sukcesu. Żeby jednak z powodzeniem rozpocząć karierę w nowym obszarze rynku, bez nieprzyjemnych niespodzianek i konsekwencji, niezbędne jest nawiązanie kontaktów z ludźmi działającymi w danej branży. Możliwość rozciągnięcia sieci kontaktów zawodowych oferuje mnóstwo miejsc: od organizacji branżowych aż do internetowych portali typu business/career networking, takich jak LinkedIn. Można też skorzystać z profesjonalnych firm organizujących spotkania networkingowe (BNI) lub zrzeszających przedsiębiorców i pomagających w rozkręceniu własnego biznesu (towarzystwa biznesowe). Również imprezy branżowe (targi, seminaria) są dobrym źródłem informacji, a dodatkowo oferują możliwość nawiązania ciekawych kontaktów.
Zmiana zawodu, branży czy uruchomienie firmy jest poważną i ryzykowną decyzją, ale odpowiednie przygotowanie – sesje coachingowe czy konsultacje, nawiązanie kontaktów w branży, analiza rynku, pozwolą w pierwszej kolejności na weryfikacje pomysłu, a następnie wybór optymalnej strategii wdrożenia pomysłu w życie.
Jeśli ten artykuł pomógł ci sprecyzować plany bądź zainspirował do działania lub chcesz się po prostu podzielić swoim doświadczeniem w zakresie zmiany zawodu albo uruchomienia firmy, wyślij komentarz lub swoją historię na adres: [email protected].
